Bewoners democratisch gekozen voor overleg Schiphol

Een novum op het vlak van burgerparticipatie: burgers rond Schiphol praten voortaan mee over de luchthavenontwikkelingen via gekozen bewonersvertegenwoordigers.
Een novum op het vlak van burgerparticipatie: burgers rond Schiphol praten voortaan mee over de luchthavenontwikkelingen via gekozen bewonersvertegenwoordigers. Bij het vormen van het nieuwe overlegplatform Omgevingsraad Schiphol is een bestuurlijk innovatief proces gevolgd met verkiezingen.

Dat meldt Hans Alders, voorzitter van de ‘Alderstafel’ Schiphol en voormalig PvdA-bestuurder in een brief aan staatssecretaris Mansveld (Infrastructuur en Milieu). Voor het vernieuwende overlegmodel is belangstelling vanuit Groningen, waar dit jaar naar aanleiding van de aardbevingen een dialoogtafel is opgericht om met alle betrokken partijen over de belangen en problemen rondom gaswinning te praten. Ook de luchthavens Parijs, Londen en Frankfurt hebben zich laten informeren over het poldermodel, zegt secretaris Johan Weggeman van de Omgevingsraad.

Geluidshinder
De raad wordt op 1 januari 2015 geïnstalleerd en vervangt vanaf dat moment de Alderstafel en de Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol (CROS). De bewonersvertegenwoordigers moeten ervoor zorgen dat de belangen worden behartigd van de meer dan tweehonderdduizend inwoners rond Schiphol die last hebben van ernstige geluidsoverlast. Zij praten mee met overheden en de luchtvaartsector over geluidshinder, groei van Schiphol en woningbouw. Dat deden ze in de huidige twee overlegorganen ook, zegt Weggeman, maar zonder democratisch mandaat werkt dat toch niet ideaal. Tot nou toe werden bewoners aangewezen door het gemeentebestuur of de gemeenteraad, legt Weggeman uit. ‘Actieve mensen uit een bewonersraad of het verenigings­leven bijvoorbeeld. Dat levert heel verschillende situaties op. Sommigen zijn heel actief binnen hun vereniging en weten goed wie hun achterban is; anderen zijn daar erg naar op zoek. Ze zijn door de raad benoemd, maar hebben weinig terugkoppeling en zien zelf geen opvolger als ze willen stoppen.’

Verkiezingsmodel
Een ander probleem was de vertegenwoordiging van wijk- en dorpsraden binnen een koepel, waaruit na een conflict over geluidsnormen een afsplitsing was vertrokken. Dat geeft moeilijkheden bij discussies en besluitvorming, zegt Weggeman: ‘Hoe moet je het belang van de ene of de andere groep wegen? Welk deel van de bewoners rond Schiphol is nu eigenlijk vertegenwoordigd?’

Bij het ontwerpen van het nieuwe overlegmodel was voor kwartier­maker Alders dan ook snel duidelijk dat de bewonersvertegenwoordigers een zelfstandige legitimatie moeten hebben. Daarvoor is een verkiezingsmodel opgetuigd. Bewonersgroepen konden zich afgelopen najaar melden om deel te nemen aan de verkiezing. Voorwaarde was dat zij tenminste honderd leden, donateurs of sympathisanten hebben en dat hun activiteiten gericht zijn op de leefomgeving. Hoewel bij de zittende vertegenwoordigers twijfel was of de eisen niet te zwaar zouden zijn, meldden zich meer dan honderd groepen. Uiteindelijk bleven er 93 over die op tijd aan de vereisten voldeden en daarmee in totaal ruim 10.000 bewoners vertegenwoordigen. De groepen kregen elk een kiesstem en de gelegenheid om een kiesman naar voren te schuiven voor een van de tien gebieden rond Schiphol, gerelateerd aan de vijf landingsbanen. De geregistreerde groepen kozen vervolgens tijdens verkiezingsavonden voor elk gebied een vertegenwoordiger in de Omgevingsraad. Zij zijn gekozen voor een periode van vier jaar.

De tien bewoners krijgen op 1 januari zitting in het Regioforum van de Omgevingsraad Schiphol. Daarin zitten ook de twee provincies, tien wethouders namens 43 gemeenten, de rijksoverheid en de luchtvaartsector (luchthaven Schiphol, luchtvaartmaatschappijen en luchtverkeersleiding) om tafel om te praten over de ontwikkelingen in de omgeving van Schiphol. Alle partijen vaardigen een delegatie af naar het andere orgaan binnen de Omgevingsraad, het College van Advies, dat het rijk adviseert over ruimtelijk beleid, infrastructuur en regionaal economisch beleid rondom de luchthaven.

Routeverlegging
Volgens Weggeman zit de invloed van de deelnemers niet zozeer in de vier vergaderingen die zij per jaar kunnen bijwonen, maar vooral in de werkgroepen waar voorstellen voor beide gremia worden voorbereid. ‘Er gaat geen week voorbij of er wordt gesproken over thema’s zoals routeverlegging, geluidscontouren of de gebruiksprognose voor de luchthaven.’ Voordat over vier jaar een nieuwe verkiezing plaatsvindt, wordt de gevolgde werkwijze geëvalueerd. Belangrijke voorwaarde voor het succes is volgens Weggeman dat partijen ruimte geven aan bewoners om daadwerkelijk mee te praten.

Voorlopig zal Hans Alders de Omgevingsraad voorzitten, tot het moment dat de staatssecretaris een voorzitter benoemt.

Saskia Buitelaar

Posted on 22 december 2014 in Veranderen, Verbeteren

Share the Story

About the Author

Back to Top